علم‌بندان یکی از رسوم سنتی عزاداری استان خراسان جنوبی در ماه محرم است که در غروب آخرین روز ماه ذی‌الحجه انجام می‌شود که نشانه شروع مراسم ماه محرم است.
به گزارش پایگاه خبری بازتاب خراسان ، هر ساله مراسم عزاداری ماه محرم در استان خراسان جنوبی با آیین علم‌بندان آغاز می‌شود. این مراسم بیش از 100 سال قدمت دارد.
«علم» مهم‌ترین وسیله در اجرای مراسم سوگواری محرم به‌شمار می‌رود در هر یک از نقاط استان هر یک از علم‌ها را به نشانه امام حسین (ع) و اصحابش نامگذاری کرده و هر علم را نمادی از آن شخصیت می‌پندارند و برای علم احترام زیادی قائلند.
مراسم علم‌بندان در بیرجند و برخی مناطق دیگر استان در غروب آخرین روز ماه ذی‌الحجه انجام می‌شود که نشانه شروع مراسم ماه محرم است.
در برخی روستاها این مراسم در روزهای پنجم، ششم و هفتم محرم آغاز می‌شود و علت آن را ورود اهل بیت(ع) به کربلا ذکر می‌کنند.
از روز چهارم محرم تا پایان مراسم عزاداری در عصر عاشورا، علم‌گردانان علم‌ها را در کوچه‌ها و خیابان‌های شهر می‌چرخانند و برای صحت و سلامتی اهالی منزل و شادی مردگان آنان فاتحه می‌خوانند.
هر کدام از علم‌ها به نام یکی از ائمه اطهار(ع) نامگذاری و برپا می‌شود و به این ترتیب 12 علم به نام 12 امام و دو علم به نام حضرت فاطمه زهرا(س) و قمر بنی‌هاشم حضرت ابوالفضل العباس(ع) در مراسم خاص با پارچه‌‌هایی به رنگ‌های مختلف پوشانده می‌شود.
مراسم علم‌بندان به شماره 628 سال 91 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
