دامداران همیشه با مشکلات زیادی از نبود نهاده، هزینه حمل علوفه، افزایش قیمت‌ها و نبود تقدینگی روبه‌رو بوده‌اند ولی در خراسان جنوبی زیرساخت های فعالیت برای دامداران هم مهیا نیست.
'گزارش - به گزارش پایگاه خبری بازتاب خراسان یک دامدار نقشی بسیار محوری و مهمی را در صنعت تولید گوشت و لبنیات کشور بازی می‌کند. دامداران سختی‌ها و مشکلات بسیاری را متحمل می‌شوند تا علاوه بر حفظ مهمترین سرمایه خود یعنی احشام، که حال می‌تواند گاو و گوسفند باشد یا مرغ و شتر مرغ، مخارج زندگی خود و خانواده‌اش را تأمین کند. البّته لازم به ذکر است که دامداری می‌تواند شغلی بسیار پر سود باشد و در مدت زمان کمی دامدار را به درآمدهای بالا برساند اما مشکلات کنونی مانعی بر سر راه این موضوع است.
در همین راستا با چند تن از فعالان حوزه دامداری گفت‌وگو کردیم تا مشکلات موجود این صنعت را در خراسان جنوبی بیان و راهکار برای توسعه و رونق این بخش را مطرح کنند.
مشکلات از نهاده دامی تا نبود زیرساخت‌هایی کافی در بخش شیر
محمدعلی حسنی، از دامداران خراسان جنوبی در زمینه مشکلات این صنعت ، گفت: مشکلات نهاده‌های دامی، خرید تضمینی گوشت و نبود زیرساخت‌های کافی برای خرید شیر است.
به گفتۀ وی اکنون بیش از ۷۰ درصد شیر و مازاد تولید گوشت خراسان جنوبی به دیگر استان‌ها حمل می‌شود که خود هزینه‌های بالایی دارد و لازم است که در بخش کارخانه لبنیات و کشتارگاه‌ها بیشتر کار شود.
وی تصریح کرد: اکنون یک کشتارگاه صنعتی به تازگی راه‌اندازی شده که امیدواریم مشکل گوشت و صنایع تبدیلی برای ارزش افزوده رفع شود، ولی در بخش شیر مشکلات زیاد است و کارخانه قوی باید احداث شود، چرا که کارخانه‌های کوچک استان توان رقابت با کارخانه‌های لبنیات بزرگ را ندارند.
حسنی در زمینه نهاده‌های دامی نیز بیان کرد: قیمت‌ها به شدت افزایش پیدا کرده و از آن سوی به دلیل خشکسالی خراسان جنوبی، علوفه دامی را از دیگر استان‌ها از جمله کرمان، شیراز، کردستان و گرگان وارد می‌کنیم که هزینه حمل و نقل بالایی برای دامدار دارد.
این دامدار خراسان جنوبی برای رونق بخشیدن به این صنعت پیشنهاد داد: بهترین کار برای تولیدکننده این است که دولت به صورت تضمینی با قیمت واقعی از ما خریداری ولی به صورت قیمت ارزان و مناسب به مصرف کننده بدهند.
وی اضافه کرد: اکنون قیمت‌ها چندین برابر شده ولی ما مجبوریم با قیمت دستوری محصولات را به فروش برسانیم.
به گفتۀ وی می‌توان یارانه‌ای به تولید کننده پرداخت شود چرا که اگر یارانه به مردم داده شود به سمت دیگر کالاهای اساسی و ضروری خود می‌روند و اگر به واردکننده علوفه نیز داده شود، پای دلالان و قیمت‌های گزاف به میان می‌آید.
مشکل تأمین نقدینگی
حسن رضا مصلحی از دیگر فعالان بخش دامداری خراسان جنوبی با تأکید بر اینکه تمام دامداری در خراسان جنوبی مشکل است، عنوان کرد: مشکل اصلی دامداران تأمین نقدینگی است که بانک‌ها اعلام کرده‌اند فعلا وامی داده نمی‌شود.
وی نهاده دامی را از دیگر مشکلات دانست و گفت: قیمت نهاده‌های غیردولتی ۴ برابر شده که لازم است دولت وارد و قیمت مصوب تعیین کند و نهاده دولتی نیز کافی نیست چرا که یک دام حدود ۱۴ کیلو کنسانتره مصرف ولی دولت حدود ۳ کیلو می‌دهد و اصلاً برابری ندارد.
به گفتۀ وی دیگر مشکل نبود زیرساخت برای خرید شیر است چرا که در استان روزانه حدود ۱۸۰ تن تولید ولی فقط ۲۰ تا ۳۰ تن توسط کارخانه‌های لبنی استان خریداری می‌شود.
این دامدار خراسان جنوبی تأکید کرد: اگر به این بخش توجه شود شاهد ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی فراوانی خواهیم بود چرا که در بخش اشتغال از صنایع پیشرو است.
مصلحی پیشنهاد داد: برای رونق این بخش لازم است در بخش نهاده‌های دامی و تصویب قیمت، زیرساخت‌ها و مشکل نقدینگی گامی مؤثر توسط دولت برداشته شود.
نبود زیرساخت‌ها از کارخانه لبنیات تا انباری
محمدجواد غریبی، رئیس اتحادیه دامداران خراسان جنوبی نیز مشکلات کنونی استان را نبود زیرساخت‌های کافی در بخش کشاورزی و دامداری دانست و گفت: این زیرساخت‌ها همگام با تولید توسعه پیدا نکرده‌اند.
وی بیان کرد: اکنون زیرساخت‌های مناسب برای جمع‌آوری شیر و صنایع تبدیلی در استان وجود ندارد و حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد شیر خراسان جنوبی به دیگر استان‌ها ارسال می‌شود.
به گفتۀ وی کارخانجات کنونی استان در بخش لبنیات کوچک هستند و تنوع محصولی ندارند و به همین دلیل از آن سوی خرید چندانی در بخش شیر هم ندارند.
رئیس اتحادیه دامداران خراسان جنوبی یکی دیگر از مشکلات را نبود زیرساخت انباری برشمرد و اظهار کرد: به دلیل نبود انباری و سردخانه مناسب، گوشت مازاد به هر قیمتی به دیگر استان‌ها می‌رود و به تازگی کشتارگاه صنعتی در خوسف راه‌اندازی شده که امیدوار کننده است.
افزایش ۴۰۰ درصدی قیمت نهاده‌ها
غریبی خاطر نشان کرد: اکنون نهاده‌هایی که دولتی نیستند مانند کاه و یونجه تا ۴ برابر افزایش قیمت داشته‌اند که حدود ۴۰۰ درصد می‌شود ولی قیمت شیر و گوشت با این قیمت‌ها اصلا همخوانی ندارد.
وی ادامه داد: همچنین در بخش نهاده دولتی نیز سامانه بازارگاه کمتر از نیاز دامدار نهاده می‌دهد که مجبور به خرید آزاد هستند و بسیاری از واحدهای دامداری، به دنبال فروش دام مولد یا کشتار آن هستند.
به گفتۀ وی از دیگر مشکلات به دلیل افزایش قیمت‌ها، دامداران با کمبود نقدینگی مواجه هستند تا بتوانند همان علوفه را حداقل خریداری کنند.
قیمت مصوب برای نهاده و تأمین نقدینگی دامدار
رئیس اتحادیه دامداران خراسان جنوبی تأکید کرد: مشکلات این بخش بسیار زیاد است که ضربه‌های سنگینی وارد کرده و بیشتر نیز خواهد شد، این در حالی است که در بخش دامداری خراسان جنوبی بیشترین اشتغال را دارد.
غریبی راهکار این مشکلات را تاکمی حجم این مشکلات کم شود، اعطاء تسهیلات با بهره بسیار اندک دانست و عنوان کرد: دامدار کارت که ۵۰ میلیون تومان بیشتر نیست نمی‌تواند چندان مشکلی را برطرف کند.
وی با بیان اینکه جو مهمترین محصول در قیمت‌گذاری دیگر نهاده‌های دامی، گفت: اگر قیمت مصوبی برای این محصول در نظ گرفته شود شاهد افزایش قیمت سرسام‌آور دیگر نهاده‌ها نیز نخواهیم بود و بازار متعادل می‌شود.
به گفتۀ وی برای خوابیدن این التهابات علاوه بر تأمین نقدینگی دامدار برای سرمایه در گردش و کنترل قیمت نهاده‌ها، دولت می‌تواند در بخش زیرساختی لبنی، کشتارگاهی، سردخانه و انبار وارد و توسعه پیدا کند.
تقویت تشکل‌ها
رئیس اتحادیه دامداران خراسان جنوبی بیان کرد: تقویت تشکل‌ها نیز یکی دیگر از راهکارهای موجود است تا بتوانند در زمان مناسب نهاده‌های دامی را خریداری و ذخیره‌سازی کنند و در فصلی که تولید علوفه و نهاده وجود ندارد با قیمت مناسب به دامدار استان بدهند.
غریبی افزود: در گذشته تشکل‌ها با یک میلیارد تومان حدود ۵۰۰ تن نهاده خریداری می‌کردند ولی اکنون شاید نتوانند حتی ۱۵۰ تن خریدار کنند و این نیاز به تقویت این صنف دارد.
وی با بیان اینکه تعادل قیمت نهاده و نقدینگی از روش‌ها کوتاه مدت است، اظهار کرد: برنامه بلندمدت برای توسعه این بخش همان ایجاد زیرساخت‌های لبنی، صنایع تبدیلی، انباری و کشتارگاه و اصلاح نژاد و به‌نژادی دام‌های خراسان جنوبی است تا با هزینه کم بهره‌وری بیشتری را داشته باشند.
به گفتۀ وی خراسان جنوبی در تولید بزکرک و بلوچی، بهترین منطقه به شمار می‌رود که سالیان سال کار کرده‌اند و لازم است که با اصلاح نژاد شاهد افزایش سطح و تولید با بهره‌وری بالا باشیم
توزیع ۲۰ میلیارد تومان در قالب دامدار کارت
مهدی جعفری، رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در زمینه پاسخ به این مسائل گفت: برای رفع مشکل سرمایه در گردش دامداران، دامدار کارت در نظر گرفته شده که متناسب با تعداد دام پرداخت می‌شود.
وی ادامه داد: تاکنون ۲۰ میلیارد تومان در همین قالب پرداخت و ۱۵ میلیارد تومان دیگر درخواست داشته‌ایم که پرداخت می‌شود و پیگیر هستیم که در سال آینده نیز ۱۹ میلیارد تومان دیگر برای خراسان جنوبی جذب کنیم.
به گفتۀ وی در بخش توزیع نهاده‌ها در تمام کشور به صورت یکسان انجام می‌شود که برای دام شیری ۶ کیلو و برای دام سبک ۳.۵ کیلو داده می‌شود و سیاست وزارت جهاد کشاورزی براساس پروانه دامدار پرداخت می‌شود.
عدم توازن در چرخه تولید/ تکمیل چرخه شیر در استان
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در بخش علوفه دامی بیان کرد: مشکل اینجا است که چرخه تولید در استان نامتوازن بوده چرا که دامداران لازم بود زمین‌های خود را برای کشت علوفه تخصیص می‌دادند ولی به کاشت درخت روی آورده‌اند و اکنون به مشکل برخوردند.
جعفری تصریح کرد: برای تأمین علوفه گام‌هایی برداشته‌ایم و با اجرای آبیاری تحت فشار علوفه کاری انجام می‌شود تا این مشکل برطرف شود.
وی با بیان اینکه در حوزه لبنی مشکل داریم ولی در حال رایزنی با یکی از برندهای مطرح کشوری هستیم تا با سرمایه‌گذاری در خراسان جنوبی چرخه شیر نیز کامل شود.
به گفتۀ وی همچنین در بخش لبنیات حدود ۲ کارخانه دیگر وارد مدار خواهند شد و مشکل استان در این بخش برطرف می‌شود، چرا که ظرفیت تولید شیر استان ۶۰۰ تن است ولی ۱۳۵ تن مصرف و ۸۰ درصد آن خارج می‌شود و ارزش افزوده به جیب دیگر استان‌ها می‌رود.
ورود نهادهای حمایتی در تکمیل چرخه‌ها
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی بیان کرد: در بخش کشتار و صنایع تبدیلی، یک کشتارگاه صنعتی برای دام و شترمرغ ایجاد شده و کشتارگاه دیگر نیز برای کشتار شترمرغ به زودی افتتاح خواهد شد.
جعفری اعلام کرد: با ستاد اجرایی فرمان امام (ره) در حال رایزنی برای همکاری در توسعه زیرساخت‌های استان داریم که به زودی با امضاء این تفاهم نامه اعلام خواهد شد.
وی تأکید کرد: برای تکمیل چرخه‌ها، سرمایه‌گذار خرد نمی‌تواند وارد میدان شود و نهادهایی مانند بنیاد مستضعفان، بنیاد برکت و بنیاد علوی با سرمایه‌گذاری کلان می‌توانند آن را رفع کنند که در حال رایزنی با آنها هستیم.
گفتنی است توسعه صنعت دامداری و تأمین گوشت و لبنیات برای مردم نیاز به حمایت از واردات نهاده‌ها، خوراک دام برای دامداران با قیمت پایین و تأمین زیرساخت‌ها دارد؛ اما ترجیح دولت در چند سال گذشته، وارد کردن گوشت و جلوگیری از واردات نهاده دامی بوده است اگر سیاست گذاری‌ها به این شکل پیش برود، نسل کشی در گوسفندان اتفاق می‌افتد و آینده دامداری در کشور به ویژه در استان خشکی مانند خراسان جنوبی به مراتب بدتر خواهد شد و لازم به برنامه‌ریزی دقیق‌تر وجود دارد.
