ژئوپارک طبس، مجموعه‌ای منسجم از پدیده‌های طبیعی، زمین شناختی، فرهنگی و تاریخی ظرفیتی بی‌نظیر برای جذب گردشگر در این شهرستان محسوب می‌شود که با توجه به زیرساخت‌های فراهم شده، ایام نوروز فرصتی مناسب برای دیدن جاذبه‌های طبیعی و گردشگری آن است.
به گزارش پایگاه خبری بازتاب خراسان ، بعد از گذشت ۲ سال که سفرهای نوروزی تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا به اغما رفته بود اکنون با مجوز ستاد ملی مقابله با کرونا و رعایت پروتکل‌های بهداشتی سفرها از سر گرفته شده و خراسان جنوبی نیز معروف به خاستگاه زرشک و زعفران، سرزمین آسبادها، دیار مردمان کویر با ۹۷۳ اثر ملی و چهار اثر جهانی آماده میزبانی از مسافران نوروزی است.
هر سال با فرارسیدن نوروز مسیر عبور شمار زیادی از مسافران و زائران امام رضا (ع) از این استان است که بسیاری از آنان با توقف کوتاه یا چند روزه، از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی خراسان جنوبی دیدن می‌کنند و یکی از مهمترین این جاذبه‌ها روستاهای گردشگری و اقامتگاه‌های بومگردی در نقاط مختلف استان است.
ژئوپارک‌ها امروزه از جایگاه ارزشمندی در حوزه گردشگری زمین شناختی برخوردار هستند و گردشگران و علاقه‌مندان همواره به دنبال تنوع پدیده‌های طبیعی، تاریخی، فرهنگی و زمین شناسی ژئوپارک‌ها را مقصد سفرهای خود انتخاب می کنند.
شهرستان طبس به لحاظ برخورداری از عوارض متعدد زمین شناختی با تلفیق چندین ژئوسایت از یک ژئوپارک برخوردار است که پتانسیلی بالقوه برای توسعه صنعت ژئوتوریسم و گردشگری است.
ژئوپارک طبس با مساحت ۲۲ هزار و ۷۷۱ کیلومتر مربع دارای ژئوسایت‌های متعدد است که جذابیت‌های زمین‌شناختی فرهنگی و طبیعی زیادی را در خود دارد و یکی از مراکز مورد توجه خاص زمین‌شناسان ایران و جهان محسوب می‌شود.
لزوم رعایت منشور اخلاق زمین گردشگری در بازدید از ژئوپارک طبس
یک فعال حوزه گردشگری در خراسان جنوبی با بیان اینکه ژئوپارک‌ها معمولا پذیرای تورهای گردشگری هستند گفت: وقتی گستره‌ای به عنوان ژئوپارک ثبت می‌شود باید منشور اخلاقی «زمین گردشگری» رعایت شده و در چهارچوب آن گردشگر از طبیعت و زیبایی‌های آن لذت ببرد.
احمد کاشانی با تاکید بر لزوم معرفی بیشتر ژئوپارک‌ها اظهار داشت: این ژئوپارک‌ها شناخته می‌شود تا زیبایی‌های آن در کنار قدمت برای اقتصاد جامعه محلی مفید باشد، لذا در مسیر درست گردشگری از این ژئوپارک‌ها باید استفاده کرد تا باعث رشد جامعه محلی شود.
وی با اشاره به تعریف یونسکو از ژئوپارک گفت: ژئوپارک گسترده‌هایی با مرزهای کاملا آشکار و پهنای کافی در گیرنده چند پدیده زمین شناختی کمیاب و برجسته هستند که در آن جاذبه‌های طبیعی، فرهنگی و تاریخی ارزشمند هم یافت می‌شود.
مدیرعامل انجمن گردشگری پایدار در خراسان جنوبی افزود: مطابق تعریف یونسکو این گسترده باید از برنامه‌های مدیریت گسترش و بهره‌بردار ی و طرح‌های حفاظتی برخوردار باشد و توان بالابردن سطح اقتصاد مردم محلی را داشته باشد.
وی افزود: با توجه به این تعریف، ژئوپارک پارک طبس شناسایی شده که در زیر مجموعه آن ژئوسایت‌هایی هم وجود دارد.
کاشانی با اشاره به وجود چهار ژئوسایت زیرمجموعه ژئوپارک طبس گفت: ژئوسایت زمین باستان‌شناسی، ژئوسایت زمین شناسی، ژئوسایت طبیعی و ژئوسایت فرهنگی و تاریخی زیرمجموعه ژئوپارک طبس شناسایی شده که در هر کدام جاذبه‌های گردشگری وجود دارد و باید ظرفیت‌های آن به گردشگران معرفی شود.
وی افزود :شاخص‌ترین جاذبه ژئوسایت فرهنگی وتاریخی آستان مقدس امامزاده حسین بن موسی الکاظم (ع)است که به عنوان یک مرکز فرهنگی، زیبایی‌های معنوی و بصری فراوانی هم دارد لذا مورد توجه گردشگران است.
اقبال گردشگران به تنوع گونه های گیاهی باغ گلشن
این فعال حوزه گردشگری گفت: باغ گلشن نیز جزو ژئوسایت‌های فرهنگی و تاریخی بوده که قدمت باغ آن به دوران افشاریه برمی‌گردد البته بنای آن در زلزله طبس نابود شده اما قسمتی از آن دوباره بازسازی شده است.
وی با اشاره به گونه‌های متنوع گیاهی در باغ گلشن طبس اظهار داشت: باغ گلشن همواره مورد اقبال گردشگران بود تا ضمن قدم زدن در این مکان زیبا لحظات حضور خود را در قاب عکس به ثبت رسانند.
کاشانی با بیان اینکه بافت تاریخی اصفهک و کریت ۲ نمونه از ژئوسایت‌های زیبا در ژئوپارک طبس هستند گفت: جامعه محلی بخش‌هایی از بافت تاریخی اصفهک مرمت کرده‌اند و با توجه به خدمات بوم‌گردی‌ها محلی مناسب برای گردشگری به خصوص در ایام نوروز است.
وی ادامه داد: ژئوسایت نایبند هم همواره مورد توجه گردشگران بوده زیرا بافت تاریخی متفاوت از معماری سایر روستاها باعث شگفتی است و همنشینی نخل‌ها و درختان پرتقال در این روستا جاذبه گردشگری محسوب می‌شود.
مدیرعامل انجمن گردشگری پایدار در خراسان جنوبی با اشاره به وجود قلعه تاریخی در روستای نایبند عنوان کرد: وقتی انسان بر فراز برجک این قلعه می ایستد به یک سمت، پهنه بی انتهای لوت شمالی را می‌بیند و از سمت دیگر آن هم مزارع نخل و پرتقال جذابیت فوق العاده و بی‌نظیری دارد.
وی با بیان اینکه اقامتگاه بومگردی نیز در این روستا ساخته شده است یادآور شد: چشمه آب گرم هم در بالادست روستای نایبند وجود دارد و جاذبه گردشگری زیبایی است.
کاشانی افزود: ژئوسایت فرهنگی و تاریخی کاروانسرای کلمرد به جامانده از عهد عباسی نیز در ۸۵ کیلومتری طبس در جاده قدیم طبس یزد واقع شده که خشت و گلی بوده و وقتی از درب آن وارد شویم انگار با ورود به آن از دروازه تاریخ عبور کرده‌ایم.
وی با اشاره به ساخت اقامتگاه بومگردی در این کاروانسرا ادامه داد: ایوان، اسطبل، سکو و هشتی از جمله معماری زیبای این کاروانسرا وده که ثبت ملی نیز شده است.
طاق شاه عباسی نمونه ای شگفت انگیز از جاذبه زمین باستان شناسی
فعال حوزه گردشگری در خراسان جنوبی همچنین به ژئوسایت زمین باستان شناسی طاق باستانی شاه عباسی اشاره کرد و گفت: این طاق در انتهای چشمه مرتضی علی شهرستان طبس واقع شده و گردشگران بعد از پیمایش مسیر شگفت انگیز این چشمه به طاق شاه عباسی می‌رسند.
وی ادامه داد: ژئوسایت سد کریت به عنوان تاریخی‌ترین سد قوسی جهان نیز برای گردشگران جذاب است.
کاشانی خانه‌های گبر در کال جنی را از دیگر ژئوسایت‌های زمین باستان‌شناسی در طبس برشمرد و گفت:کال جنی دره‌ای بسیار زیبایی است که گردشگران را به عمق ۴۰ تا ۱۰۰ متری زمین هدایت می‌کند این دره ۹ کیلومتر طول دارد.
وی با اشاره به قدیمی‌ترین سنگ‌های این دره با قدمت ۶۳ تا ۱۴۵ میلیون سال قبل ادامه داد: در مسیر کال جنی و روستای ازمیغان اقامتگاه‌های بومگردی ایجاد شده که می‌توان برای اقامت گردشگر از آن استفاده کرد.
راهنمای گردشگری در خراسان جنوبی پناهگاه حیات وحش نایبندان را به عنوان زیر مجموعه ای از ژئوسایت طبیعی معرفی کرد و گفت: این مجموعه بزرگترین زیستگاه یوز آسیایی است و کل بز قوچ و میش هم در این پناهگاه دیده می‌شود که برای گردشگری با هدف عکاسی جذاب است.
وی با ابراز امیدواری از شتاب بیشتر در روند ثبت جهانی ژئوپارک طبس گفت: دیدن، بازدید و گردش در ژئوپارک طبس به همه گردشگران به‌خصوص در ایام نوروز توصیه می‌شود زیرا جاذبه‌هایی شگفت انگیزی در آن است.
کاشانی وجود سنگ‌هایی با میلیون‌ها سال قدمت و چشمه‌های شگفت انگیز را در این ژئوپارک یادآور شد و افزود: بناهای تاریخی منحصر به فرد و همنشینی نخلستان و مزارع برنج و پرتقال از معدود جاذبه‌های ژئوپارک طبس است که می‌توان در جهان سراغ گرفت.
نمایش مرجان های ۲۰۰ میلیون ساله در موزه زمین شناسی طبس
موزه میراث زمین هم در عمارت سردر باغ گلشن طبس ایجاد شده و در آن انواع کانی‌ها، سنگ‌ها، فسیل‌ها و مواد معدنی به نمایش گذاشته شده است که جاذبه‌ای مهم در گردشگری طبس محسوب می‌شود.
مسوول موزه‌های خراسان جنوبی با اشاره به ورود نمونه‌ای جدید از مرجان‌های تازه کشف شده به این موزه گفت: با شناسایی سایت فسیلی جدید در ژئوپارک طبس و کشف مرجان‌ها و دوکفه‌ای‌هایی متعلق به ۲۰۵ تا ۲۲۰ میلیون سال قبل، تعدادی از آنها به موزه زمین‌شناسی طبس منتقل شده است.
غلامحسین شعیبی افزود: این فسیل‌ها در بازدید کارشناسان از سایت مناطق جنوبی ژئوپارک طبس اواخر بهمن ماه کشف شد که کم‌نظیر و ارزشمند است.
وی گفت: سایت فسیلی تازه کشف شده شامل انواع مرجان‌ها و دوکفه‌ای‌ها، متعلق به حدود ۲۰۵ تا ۲۲۰ میلیون سال قبل بوده و تنوع و گسترش لایه‌های فسیل‌دار در این سایت منحصر به‌فرد است.
مسوول موزه‌های خراسان جنوبی اظهار داشت: تعدادی از این فسیل‌ها برای مطالعه و بازدید عموم به موزه میراث زمین طبس منتقل شده است.
وی افزود: موزه میراث زمین طبس با داشتن ۶۰۰ نمونه انواع سنگ‌ها، کانی‌ها و مواد معدنی، نظر بسیاری از علاقه‌مندان این حوزه را به خود جلب کرده و در این موزه می‌توان فسیلی به نام "استروماتولیت" را دید که ۵۲۰ میلیون سال سن دارد و این فسیل در واقع جلبک‌هایی بوده که روی هم انباشته شده‌اند.
شعیبی گفت: فسیل‌های گیاهی موزه هم قدمتی بیش از ۲۱۰ میلیون سال دارند و این فسیل‌ها نشان می‌دهد که طبس در میلیون‌ها سال پیش جنگل‌های انبوه داشته و شرایط برای تشکیل زغال‌سنگ خوب بوده است.
وی ادامه داد: قدیمی‌ترین فسیل که در ژئوپارک طبس نگهداری می‌شود مربوط به ۵۳۰ میلیون سال پیش بوده و از جاذبه‌های دیدنی برای گردشگری در این منطقه است.
آمادگی ۲۵ اقامتگاه بومگردی در پذیرایی از مسافران نوروزی
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان طبس نیز با اشاره به زیرساخت‌های فراهم شده در ژئوپارک طبس برای بازدید گردشگران گفت: با مشارکت بخش خصوصی زیرساخت های اقامتی و پذیرایی در ژئوسایت های مختلف فراهم شده و آماده حضور گردشگران در نوروز خواهد بود.
کاظم نجاتیان وجود ۲۵ اقامتگاه بومگردی، ۶ دفتر خدمات گردشگری و پنج مجموعه اقامتی و پذیرایی و یک مرکز سرگرمی، تفریحی و گردشگری از جمله زیرساخت‌های حوزه گردشگری شهرستان طبس است.
وی افزود: با توجه به ظرفیت‌ها و قابلیت‌های متعدد شهرستان طبس، وجود زیرساخت‌های ریلی و هوایی، موقعیت استراتژیک و مناسب شهرستان، وجود هفت روستای هدف گردشگری، ۲ منطقه نمونه گردشگری، کویرهای بکر و متعدد، وجود بارگاه منور حضرت حسین بن موسی الکاظم (ع) با خدمات و امکانات مناسب موجب شده در سال‌های اخیر بخش خصوصی استقبال خوبی از این حوزه داشته باشد.
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان طبس همچنین از ایجاد زیرساخت های پذیرش گردش در ژئوسایت کال جنی با سرمایه بخش خصوصی خبر داد و گفت: تمامی اقدامات لازم برای خدمات‌رسانی به گردشگران در این ژءوسایت فراهم شده است.
وی ادامه داد: غیر از روستاهای هدف گردشگری و مناطق هدف نمونه ۱۵ بافت تاریخی با ارزش به همراه ژئوسایت های گوناگون آماده پذیرایی از گردشگران است.
نجاتیان عنوان کرد: ۸۵ اثر تاریخی ثبت شده در فهرست میراث ملی، ۱۰ اثر میراث طبیعی، یک میراث معنوی و پنج اثر از شهرستان طبس در فهرست آثار ناملموس کشور ثبت شده است.
وی افزود: بازارچه صنایع‌دستی و سوغات نیز فعال شده که در ایام نوروز میزبان گردشگران ورودی به این شهرستان است.
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان طبس با اشاره به مشکل مدیریت و نظارت بر اجازه منازل شخصی به مسافران نیز گفت: یکی از اقدامات انجام شده در نوروز امسال صدور چهارمین خانه مسافر در طبس است که در چارچوب قانون مدیریت شده و در اختیار گردشگران و مسافران قرار می‌گیرد.
