۲۵ اردیبهشت ماه در تقویم ما بهعنوان روز «بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و پاسداشت زبان فارسی» نامگذاری شده است، نامگذاری این روز از این جهت اهمیت پیدا میکند که فردوسی را احیاگر زبان فارسی در عصر خود میشناسند که با سرودن شاهنامه، زبان فارسی را در تاریخ جاودان کرد
به گزارش پایگاه خبری بازتاب خراسان ، حکیم توس که به گفته خود از نظم کاخی بلند ساخته اکنون در شهر تاریخی توس در آرامگاهی آرمیده، که خشت خشت آن بازدیدکنندگان را به یاد حماسه میاندازد و عظمت و استواری آن، غنای شاهنامه را تداعی میکند.
این بنا سالانه میزبان چند میلیون گردشگر داخلی و خارجی است و از نظر هنر، معماری، چشم نوازی و توان برقراری ارتباط معنوی با بازدید کنندگان ویژگی های منحصر به فردی دارد.
در طول دورههای تاریخی مهندسان و معماران متفاوتی تلاش در ساخت بنایی درخور شان و جایگاه این شاعر بلندآوازه ایرانی داشتند، بنایی که همچون کاخ بلند سخن استوار فردوسی، از نظم در برابر باد و باران گزندی نبیند.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی اظهار کرد: گفته میشود که اندیشه ساخت آرامگاه برای فردوسی به سال ۱۳۰۵ خورشیدی باز میگردد که جمعی از ادبا، اندیشمندان و ایران دوستان تصمیم گرفتند همزمان با همایش بزرگداشت هزاره فردوسی که قرار بود در سال ۱۳۱۳ برگزار شود با ساخت بنای آرامگاهی درخورِ شان آن شاعر نامدار، آیین بزرگداشتی برگزار کنند.
احسان زهره وندی گفت: بنای آرامگاه فردوسی برای بسیاری از گردشگران که نخستین بار آن را مشاهده می کنند، بسیار جذاب، دیدنی، تماشایی و پر ابهت است.
او با بیان اینکه زیبایی و هنر عمیق و چشم نواز به کار گرفته شده در معماری این بنا، بارها مورد یادآوری قرار گرفته است، افزود: بسیاری از گردشگران از این بنا به عنوان شاهکار هنر و معماری نام بردهاند که دور از واقعیت نیست.
وی در زمینه ساخت این بنا اظهار داشت:در مورد نحوه طراحی بنای آرامگاه فردوسی و طراح اصلی آن که مرحوم مهندس کریم طاهرزاده بهزاد است آگاهیهای اندکی وجود دارد در مقابل به دلیل طول عمر زیاد مرحوم حسین لرزاده (۹۸ سال) و معروفیت وی به خاطر طراحی و ساخت مسجد اعظم قم، در بسیاری از سایتهای اینترنتی از جمله 'ویکیپدیا' به اشتباه طراحی بنای آرامگاه فردوسی به وی منسوب شده است.
وی اظهار کرد: طرح محوطه باغ آرامگاه فردوسی بر اساس اسلوب چهار باغ ایرانی به همت مهندس یعقوب دانش دوست در سال ۱۳۸۶ با تغییراتی اجرا و ۲ سال بعد از آن طرح محوطه سازی به پایان رسید و در نهایت تا سال ۹۱ نیز اجرای کامل سنگفرش پایان یافت.
معاون میراث فرهنگی خراسان رضوی بیان کرد: آرامگاه فردوسی با طراحی نهایی مهندس سیحون، تلفیق معماری ایران باستان و ایران اسلامی است که با اضافه شدن زیرزمین به بنای فعلی، نوعی هنر ایرانی- اسلامی تداعی میشود زیرا در این هنر مقبرهها در سرداب است و سنگ قبر به صورت نمادین نصب میشود که نمونه آن مضجع شریف رضوی است که قبر حضرت رضا (ع) هشت متر پایینتر از ضریح قرار دارد.
وی با اشاره به اینکه فردوسی توسی یک مسلمان بود و بر خلاف برخی مورخان مرز اعتقادات خود را حفظ میکرد به این معنا که همه شخصیتهای اثر خود را بدون اینکه نماینده دین خاصی باشند، خداپرست معرفی میکرد، بیان کرد: نمای بیرونی آرامگاه کنونی حکیم توس نیز برگرفته از معماری پاسارگاد و تزیینات سرستون های هخامنشی است.
هم اکنون آرامگاه فردوسی دارای بخش های اداری، کتابخانه، رستوران، ساختمان موزه و نیز بقایایی از دروازه "رزان" است و تندیسی از فردوسی به عنوان شاهکار هنری "ابوالحسن خان صدیقی" از مجسمه سازان مشهور ایران، در آن نصب شده است.
در محوطه درون باغ آرامگاه فردوسی، مهدی اخوان ثالث (م. امید)، شاعر معاصر و محمدرضا شجریان، استاد مسلم آواز سنتی ایران، آرام گرفتهاند و در فاصله ۵۰ متری بیرون از باغ آرامگاه فردوسی نیز آرامستان شعرا قرار دارد که در آن شاعران نامدار معاصر از جمله عماد خراسانی، احمد گلچین معانی، احمد کمال پور، محمد قهرمان و عشرت قهرمان به خاک سپرده شده اند.